Inleiding
TENS staat voor “Transcutaneous Electrical Nerve Stimulation”, oftewel transcutane elektrische zenuwstimulatie. TENS wordt voornamelijk gebruikt voor de verlichting van pijn bij verschillende aandoeningen (Koke et al. 2004). Elektrische stimulatie wordt toegepast op de huid (Sluka & Walsh 2003).
Werking TENS
Bij het gebruik van TENS worden er gepulseerde stroompjes gebruikt die via elektroden op de huid de onderliggende zenuwen activeren (Boogaard 2017). Bij het gebruik van TENS wordt er uitgegaan van de poorttheorie. De poorttheorie gaat ervan uit dat door de stimulatie van dikkere, sensorische, zenuwen de dunnere ‘pijn-zenuwen’ geremd kunnen worden (Meijler 2006).
Wetenschappelijk onderzoek
In een systematische review met meta-analyse van Johnson & Martinson (2007) werd het effect van TENS bij pijn aan het musculoskeletale systeem onderzocht. Uit de resultaten bleek dat TENS pijn significant verminderde ten opzichte van een placebo. Jauregui et al. (2016) onderzochten het effect van TENS bij lage rugpijn in een meta-analyse. Uit de resultaten blijkt dat TENS leidde tot een significante vermindering van de pijn bij patiënten met chronische lage rugpijn. Kamali et al. (2017) onderzochten het effect van TENS op de perifere bloedstroom. Uit hun resultaten bleek dat TENS zorgde voor een verhoogde perifere bloedstroom, vooral wanneer TENS werd toegepast op een deel van het autonome zenuwstelsel, de sympathische ganglia (Kamali et al. 2017). Ook kan TENS met hoge frequentie leiden tot een verhoogde concentratie endorfine in de bloedbaan, wat een pijnstillend effect heeft (Vance et al. 2014).
TENS in de massagepraktijk
"Massage wordt vaak ingezet bij musculoskeletale klachten en pijnklachten. TENS kan zorgen voor een vermindering van deze klachten. Hierdoor is er voor TENS zeker plaats in de massagepraktijk, mogelijk in combinatie met andere behandelingen. Wel is het van belang rekening te houden met contra-indicaties voor het gebruik van TENS, zoals zwangerschap of de aanwezigheid van een pacemaker. Raadpleeg hiervoor altijd de bijsluiter of handleiding van de fabrikant".
Shanti Hermanides De Blauwe Scarabee
"Ik gebruik TENS niet lokaal, maar juist over het hele lichaam. Hiermee verbeter ik de doorstroming van energie bij cliënten met vermoeidheid, stress en burn-out gerelateerde klachten. Bij meer lokale pijnklachten intensiveer ik de behandeling door lokaal extra plakkers te plaatsen. Bij fibromyalgie kan de TENS ook een aanvullende behandelmethode zijn. Reken hierbij dan wel op een langdurige behandelperiode van ca 20 behandelingen. Ik merk dat de TENS nog niet zo bekend is en dat klanten er daarom nog niet zoveel gebruik van maken".
David Jansen Massagepraktijk Jansen
"Ik gebruik de TENS vooral om de pijn te dempen en zo een behandeling mogelijk te maken, die anders door pijn niet mogelijk zou zijn. In onze praktijk wordt de TENS ca. 2x per week gebruikt. We hebben ook een uitleenapparaat die onze klanten thuis kunnen gebruiken. We stellen de TENS in op een stand zodanig dat de prikkel goed te verdragen is door de cliënt (VAS 6-7). Een praktische tip: let op de accu / batterijen dat ze goed zijn opgeladen, anders is de prikkel lager dan je wellicht zou verwachten".
Mark Nijkamp Massagecentrum Twente
Wij hebben in onze praktijk 3 TENS apparaten die we dagelijks gebruiken. Wij verkopen de apparaten ook aan onze klanten en hebben tevens een uitleenservice. De TENS passen we toe bij nek-schouderklachten, lumbale klachten, achillespeesklachten, maar bijvoorbeeld ook bij heftige menstruatiepijn. Soms gebruiken we de TENS in combinatie met kinesiology taping. We richten ons met de TENS behandeling in het bijzonder op het stimuleren van de bloedsomloop en pijnbestrijding.
Referenties
Köke, A. J., Schouten, J. S., Lamerichs-Geelen, M. J., Lipsch, J. S., Waltje, E. M., van Kleef, M., & Patijn, J. (2004): Pain reducing effect of three types of transcutaneous electrical nerve stimulation in patients with chronic pain: a randomized crossover trial. Pain, 108(1-2), 36-42.
Sluka, K. A., & Walsh, D. (2003): Transcutaneous electrical nerve stimulation: basic science mechanisms and clinical effectiveness. The Journal of pain, 4(3), 109-121.
Boogaard, H. (2017): Kan transcutane elektrische neurostimulatie (TENS) de analgeticaconsumptie laten afnemen bij een patiënt die is behandeld met een transorale excisie van een tongbasiscarcinoom.
Meijler, W. J. (2006): Nociceptie en sensitisatie. Ned Tijdschr Tandheelkd, 113, 433-436.
Johnson, M., & Martinson, M. (2007): Efficacy of electrical nerve stimulation for chronic musculoskeletal pain: a meta-analysis of randomized controlled trials. Pain, 130(1-2), 157-165.
Jauregui, J. J., Cherian, J. J., Gwam, C. U., Chughtai, M., Mistry, J. B., Elmallah, R. K., ... & Mont, M. A. (2016): A meta-analysis of transcutaneous electrical nerve stimulation for chronic low back pain. Surg Technol Int, 28, 296-302.
Kamali, F., Mirkhani, H., Nematollahi, A., Heidari, S., Moosavi, E., & Mohamadi, M. (2017): The effect of transcutaneous electrical nerve stimulation of sympathetic ganglions and acupuncture points on distal blood flow. Journal of acupuncture and meridian studies, 10(2), 120-124.
Vance, C. G., Dailey, D. L., Rakel, B. A., & Sluka, K. A. (2014): Using TENS for pain control: the state of the evidence. Pain management, 4(3), 197-209.