In 2010 had meer dan de helft van alle volwassenen in Nederland overgewicht. Doordat overgewicht veel voorkomt stijgt het aantal mensen met diabetes type 2, hypertensie en dislipidemie. Daarnaast verhogen overgewicht en obesitas het risico op hart- en vaatziekten.

In 2004 adviseerde de Gezondheidsraad screening op cardiovasculaire risicofactoren bij mensen met overgewicht. Om deze reden werd het IJSCO-onderzoek (“IJsselstein Study of Central Obesity) opgezet. Het doel van deze studie was het opsporen van het metabool syndroom (MetS). Mensen met MetS hebben een verhoogd risico op zowel diabetes type 2 als op het ontwikkelen van hart- en vaatziekten. De diagnose MetS wordt gesteld als 3 van de 5 MetS-componenten aanwezig zijn (zie afbeelding 1).

Afbeelding 1. Uit: den Engelsen, C., Salomé, P., & Rutten, G. (2014). Preventie van diabetes en hart-en vaatziekten. Huisarts en wetenschap, 57(4), 174-178.

Van de 12.000 mensen die in aanmerking kwamen voor het IJSCO-onderzoek hebben ongeveer 6.000 hun middelomtrek gemeten en deelgenomen aan vervolgonderzoeken. De deelnemers aan het onderzoek hadden geen diabetes, hart- en vaatziekten, hypertensie of dislipidemie. De deelnemers waarbij MetS geconstateerd werd kregen adviezen en uitleg over MetS en werden hiervoor behandeld. Het geven van leefstijladviezen, een gezond dieet en voldoende lichaamsbeweging zijn de belangrijkste onderdelen van deze behandeling.

3 jaar na de screening bleek er sprake te zijn van een verbetering van de meeste MetS-componenten. Ondanks de gekregen leefstijladviezen bleken deelnemers na 3 jaar nog niet voldoende te bewegen, maar was er wel sprake van een gewichtsafname en een afname van de middelomtrek.

De onderzoekers concluderen dat het IJSCO-onderzoek goed uitvoerbaar was, en dat het heeft geleid tot een verbetering van MetS-componenten. Wel lijkt enkel het geven van advies niet tot meer lichaamsbeweging. De resultaten van de screening op en de behandeling van MetS zijn veelbelovend, maar de periode van 3 jaar na het onderzoek is niet voldoende om conclusies te trekken over de ontwikkeling van diabetes en hart- en vaatziekten. Hiervoor is nog meer tijd nodig.

Literatuur

den Engelsen, C., Salomé, P., & Rutten, G. (2014): Preventie van diabetes en hart-en vaatziekten. Huisarts en wetenschap, 57(4), 174-178.