Auteur: Ingrid Candel
Jaar van publicatie: 2020.
Aantal pagina’s: 124 (incl. bronverwijzingen)
Druk: 1e druk.
Uitgever: Bullseye Publishing VOF, Weert

Over de auteur

Dr. Ingrid Candel (1973) is psycholoog en was jarenlang werkzaam in de wetenschap en in de jeugd- en volwassenzorg. Zelf is ze eenmaal een relatie aangegaan met een van haar cliënten. Als gevolg hiervan is ze ontslagen. Nu is ze actief binnen haar bedrijf “Zorgprofessionaliteit”. Het is haar missie om seksueel overschrijdend gedrag in de zorg te voorkomen. Ze doet onderzoek en geeft lezingen, webinars en workshops in onderwijs- en zorginstellingen. Ook biedt ze hulpverleners die een liefdesrelatie zijn aangegaan of dreigen aan te gaan, een luisterend oor en advies.

Inhoud

Het boek bevat naast persoonlijke ontboezemingen over seksueel grensoverschrijdend gedrag ook diverse , waar gebeurde, verhalen van geanonimiseerde zorgverleners, zoals fysiotherapeut Lucas, huisarts Julian en GZ psycholoog Patricia. In het boek ligt sterk de nadruk op het leren van je fouten, hoe het kan gebeuren dat je als zorgverlener in deze valkuil kunt vallen en wat je aan jezelf – en wat er aan het systeem zou moeten veranderen om dit te voorkomen.

De auteur geeft eerst even de cijfers. Ca.1 op de 20 behandelaren raken wel eens verwikkeld in een seksuele relatie met een cliënt blijkt uit anonieme enquêtes onder behandelaren. Deze cijfers zijn alleen van zorgverleners die in het big register staan geregistreerd en zijn waarschijnlijk het spreekwoordelijke topje van de ijsberg.

In hoofdstuk 3 benoemt ze waarom seksueel overschrijdend gedrag in de behandelsituatie niet mag en toch gebeurt. Overal waar mensen elkaar ontmoeten ontstaan verliefdheden en de behandelkamer is daarop natuurlijk geen uitzondering. Het is verboden, omdat er sprake is van een ongelijkwaardige relatie, waardoor er een situatie bestaat van afhankelijkheid.

Zorgverleners zijn vaak niet op de hoogte van de regels en richtlijnen uit de beroepscode en eventueel huisregels van een instelling of organisatie. Denk bijvoorbeeld aan de afkoelingsperiode na een behandeling.

Dr. Candel stelt dat de psyche van de zorgverlener is bepalend voor de kwaliteit van de zorg die hij levert. Als er sprake is van verliefdheid kan je als zorgverlener geen goede beslissingen meer nemen.

In het volgende hoofdstuk gaat ze in op de gevolgen van seksueel overschrijdend gedrag voor de zorgverlener, die vrijwel altijd zeer ingrijpend zijn (denk aan stress, psychosomatische, sociale en relationele problemen en ernstige imago- en identiteitsschade). De Inspectie kan maatregelen opleggen, ook bij niet BIG geregistreerde zorgverlener. Als er sprake is van een strafbaar feit kan aangifte worden gedaan bij het Openbaar Ministerie (OM). Ook hier is het niet relevant of de zorgverlener al dan niet in het BIG register staat. Tenslotte kan de zorgverlener ook civielrechtelijk worden vervolgd.

In hoofdstuk 5 gaat de auteur in op risicofactoren, zoals een midlifecrisis of een ongelukkige liefdesrelatie van de zorgverlener. Met de “rode vlaggen checklist” geeft ze de zorgverlener een praktisch handvat. De vragenlijst risico op grensoverschrijdend gedrag en de score hierop is ook een prima hulpmiddel voor de zorgverlener, evenals de “tips voor de verliefde zorgverlener” (pag. 88, hoofdstuk 6) geeft de zorgverlener een goede handreiking voor het inschatten van risicosituaties en het reflecteren op eigen handelen.

Auteur bespreekt vervolgens het belang van de therapeutische relatie die het mogelijk maakt dat er succesvolle behandelingen kunnen worden gerealiseerd. Ze benoemt het risico van “te bange” zorgverleners, die zelfs de beroepsgroep kunnen verlaten. Ook vraagt ze zich af er niet ergens een moment is waarop de zorgverlener “zorgverlener af “is en de cliënt “cliënt af”?

Candel vindt dat de verliefde zorgverlener geen rotte appel is en zou ook niet als zodanig behandeld moeten worden. Ze concludeert dat beide typen zorgverleners momenteel door het systeem hetzelfde worden behandeld en pleit ervoor om dat verschillend te gaan doen op basis van meer kennis en inzicht over seksueel overschrijdend gedrag.

Relevantie voor de massagepraktijk

Ook in de massagebranche vindt (seksueel) grensoverschrijdend plaats, hoewel er geen precieze cijfers bekend zijn. Zo verscheen er in 2018 een rapport over seksueel misbruik in de tantra sector en werd daar een speciaal meldpunt voor ingericht. Ook werd de massagebranche eind 2019 nog opgeschrikt door een zaak van een masseur die meerdere vrouwen zou hebben aangerand en verkracht. Als masseur mag je geen (seksuele) relaties aangaan met je cliënten. Van een masseur mag, als professionele zorgverlener, verwacht worden dat hij / zij in staat is om relationele spanningen te neutraliseren, voordat ze de professionele relatie verstoren. Het is belangrijk dat je als masseur voldoende weet van wet- en regelgeving op dit gebied, dat je voldoende kritisch bent op jezelf in je handelen in relatie tot je klanten. Dit boek geeft je daar verschillende handvatten voor.