Auteur: Luc Swinnen
Jaar van publicatie: 2021
Aantal pagina’s: 235
Druk: 3e druk
Uitgever: Lannoo
ISBN: 9789401476256

Bestellen: klik hier

Over de auteur

Luc Swinnen is al 20 jaar bezig met het onderwerp stress. Hij werkt als arts, statisticus en onderzoeker en publiceerde in vele nationale en internationale tijdschriften. Naast dit meest recente boek heeft Dr. Swinnen 7 boeken uitgebracht rondom het onderwerp stress en burn-out. Hij wordt dan ook met recht een stress- en burn-outspecialist genoemd.

Inhoud

Misschien heb je al gehoord van de nervus vagus? De zwervende zenuw, de tiende hersenzenuw of N. X.
Dit boek gaat in het geheel over deze zenuw. Denk je nu dat het dan wel erg technisch en ingewikkeld geschreven moet zijn? Geen stress, niks is minder waar. Het boek gaat eigenlijk over hoe je je reactie op stress kunt identificeren en het geeft praktische tips en oefeningen over hoe je met stress om kunt gaan. Naast stressreacties gaat het ook over trauma en angst en bij alle drie speelt de nervus vagus een belangrijke rol.

De basis van dit boek ligt bij het werk van Stephen Porges en de polyvagaaltheorie. In deze polyvagaaltheorie komt het er in het kort op neer dat het lichaam op diverse manieren kan reageren als er stress, angst of trauma om de hoek komt kijken. De polyvagaaltheorie vertrekt vanuit de tiende hersenzenuw, de nervus vagus. Deze zenuw bestaat uit drie subsystemen. Ten eerste de dorsale vagus waarbij de reactie op stress bestaat uit het bevriezen, de meest primitieve stressreactie waarbij de persoon of het dier dat onder stress in shock raakt. Ten tweede het sympathische systeem met de klassieke vlucht- en vechtreatie op stress. Het derde systeem wordt de ventrale vagus genoegd, dit is de sociale reflex waarbij men als reactie op stress connectie en veiligheid zoekt. In hoofdstuk 3 van het boek 'activeer je nervus vagus' vertelt Luc Swinnen uitgebreid over deze drie subsystemen. Voordat je bij dit derde hoofdstuk beland bent heb je al een snelcursus over stress, stresshormonen en het zenuwstelsel achter de kiezen. Deze eerste twee hoofdstukken dienen voor leken om de rest van het boek beter te begrijpen. Professionals die de basis van stress en het zenuwstelsel al goed kennen kunnen het zien als een korte opfriscursus.

Vanaf hoofdstuk 4 zijn meer en meer oefeningen te vinden. Denk daarbij aan oefenvormen om achter jouw triggers van stress te komen en manieren om op zoek te gaan naar signalen van veiligheid (dit worden in het boek glimmers genoemd). Door triggers kom je in een dorsale vagale staat of in een sympatische stressreactie. Door glimmers (aspecten aan het leven waar je ogen van gaan glimmen) kom je in de ventrale staat.

Hoofdstuk 5 leert je om de drie subsystemen van de polyvagaaltheorie te herkennen. Je komt er achter hoe je de vagale staten kunt herkennen door ze in kaart te brengen met diverse speelse oefeningen die in het boek beschreven staan. Bijvoorbeeld door je staat na te gaan op de vagale ladder, een manier van visualiseren die bedacht is door Deb Dana, auteur van het boek The Polyvagal Theory in Therapy. Ben je in een dorsaal vagale staat (immobilisatie)? Of klim je op de ladder naar de sympatische staat (je vecht of vlucht)? Een aantal treden verder en je bevind je boven aan de ladder in de ventrale vagale staat (verbinding en connectie).

In de volgende twee hoofdstukken staan nog meer oefeningen om aan de slag te gaan met de nervus vagus. In hoofdstuk 6 wordt zelfs een twaalf-stappenplan beschreven om naar de ventrale vagale staat toe te werken.
Hoofdstuk 8 gaat vooral over trauma en hoe je iemand die een traumatische ervaring heeft meegemaakt het beste kunt benaderen en helpen, EHBO bij trauma.

Het einde van het boek beschrijft veerkracht en dat is een nuttige verhandeling als het om stress gaat. Wie veerkrachtig is weet vanuit stressvolle situaties terug te veren. Ook hier kom je in het boek van Luc Swinnen weer meerdere oefeningen tegen die helpen om je veerkracht te verbeteren en zodoende beter met stress om te kunnen gaan.

Het boek 'activeer je nervus vagus' leest makkelijk en is een praktisch boek voor iedereen die zelf met stress te kampen heeft. Een aanrader vanwege de combinatie van theorie en oefenvormen over een op het eerste oog lastig onderwerp. Door de vele oefeningen beschik je over een goed naslagwerk voor stressvolle periodes of momenten waar angst of zelfs trauma je leven domineren. Wat betreft trauma geeft Luc Swinnen kort aan wat de nervus vagus en de polyvagaaltheorie kunnen betekenen maar benadrukt hij ook terecht dat een traumatherapeut aan te raden is vanwege de complexiteit die speelt bij traumaverwerking.

Relevantie voor de massagepraktijk

In de huidige maatschappij is er bijna niet aan te ontkomen: stress! We leven veelal gejaagd, worden geleefd, hebben deadlines, financiële problemen, werkstress, geluidsstress, sociale stress en ga zo maar door. Natuurlijk geldt dit niet voor iedereen maar dat veel mensen regelmatig negatieve stress ervaren is een feit. Het spreekt voor zich dat we baat hebben bij het werken aan onze veerkracht en manieren om vaker in de ventrale vagale staat te verkeren. In de massagepraktijk heerst vaak een gevoel van veiligheid, rust en connectie. Mensen komen meestal dan ook om te ontspannen. De ideale plek om bovenaan de ladder te staan en stress te laten varen. Als masseur kun je door de oefeningen uit het boek jezelf in stressvolle periodes rustig krijgen en weer op zoek gaan naar de connectie met je medemens. Maar de massagepraktijk is ook de ideale plek om je cliënten te leren hoe ze met stressvolle situaties om kunnen gaan. Door bepaalde oefeningen uit het boek met je cliënt door te nemen of uitleg te geven over de nervus vagus en de polyvagaaltheorie kun je een positieve impact maken op het leven van je cliënt. Een grote kans dat je de volgende massage minder gespannen spieren zult voelen.